مُهر خوردن قلبها

تشییع قلوب اثر حبیب الله صادقی 

 

مقام معظم رهبری در تفسیر سوره منافقون وقتی به آیه سوم یعنی:

ذَلِکَ بِأَنَّهُم ءَامَنُواْ ثُمَّ کَفَرُواْ فَطُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِم فَهُم لَا یَفقَهُونَ

(این [صفت زشت نفاق و بدى اعمال] به سبب آن است که آنان [نخست] ایمان آوردند، سپس کافر شدند در نتیجه بر دل هایشان مهر [تیره بختى] زده شد، به این علّت [حقایق را] نمى فهمند)

می رسد می فرماید این تذبذب ایمانی، مؤمن شدن و بعد کافر شدن خصوصیت منافقون است و این باعث می شود که بر دل آنها مُهر زده شود.

ایشان از «دل»، آن قوه دراکه و آن نفس بینا و گویا و شنوای انسانی را معنا کرده و به کمک آیات دیگر این مُهر خوردن قلوب را معنا می کنند.

البته تذکر می دهند که این «طبع قلب» تنها برای کفار و منافقون نیست و گاه برای مؤمنین نیز این اتفاق می افتد مانند آیه 93 سوره توبه که عده ای از مؤمنین راضی شدند با خانه نشینان باشند، لذا بر قلبهایشان مُهر خورد:

رَضُواْ بِأَن یَکُونُواْ مَعَ ٱلخَوَالِفِ وَطَبَعَ ٱللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِم فَهُم لَا یَعلَمُونَ

لذا خصوصیات این مُهر خوردن را اینچنین بیان داشتند که:

1- به استناد همان آیه سوم سوره منافقون « فَهُم لَا یَفقَهُونَ» آنها نیکو نمی فهمند. «فقه» یعنی فهم دقیق و عمیق؛ یعنی خوب درک نمی کنند. ظواهر را می بینند.

2- به استناد آیه 93 سوره توبه آنهایی که مهر بر دلهایشان زده می شود « فَهُم لَا یَعلَمُونَ» علم و آگاهی پیدا نمی کنند.

3- به استناد آیه 100 سوره اعراف «فَهُم لَا یَسمَعُونَ»، نمی شنوند. یعنی چیزهای حسی را هم درک نمی کنند. بسته بودن دل کار را به جایی می رساند که محسوسات را هم درک نمی کنند.

چشم باز و گوش باز و دام پیش

سوی دامی می پرد با پر خویش

(مولوی)

 

برداشتی از کتاب: تفسیر سوره منافقون، حضرت آیت الله العظمی خامنه ای، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی،  بهار 1402